مصاحبه با مترجمان حوزه‌ی ادبیات کودک و نوجوان

1.      لطفاً خودتون رو معرفی کنید

سلام. من میلاد بابانژاد هستم. مترجم ادبی. خیلی خوشحالم که در خدمتتون هستم و ممنون که من رو انتخاب کردین برای این ویدیو. سعی می‌کنم دونه دونه سوال‌ها رو جواب بدم در حد توانم.

2.      چی باعث شد جذب ادبیات کودک و نوجوان بشید

چیزی که باعث شد که حالا من خودم به شخصه جذب ادبیات کودک و نوجوان بشم این بودش که حالا تو ما دهه شصتی‌ها خیلی خوب اینو درک می‌کنیم که  تو دوران نوجوانی ما و کودکی ما زیاد کتاب‌هایی نبودش که خیلی مناسب ما باشه من خودم به شخصه چون خیلی کتاب دوست داشتم مجبور بودم کتاب‌های بزرگسال رو بخونم و یکی از دلایلی که وارد این حیطه شدم این بودش که دوست داشتم که برای نسل‌های بعدی اینجوری نباشه دوست داشتم اون سنی کتاب‌های بزرگسال رو بخونن که واقعاً وقتش هست.

3.      معیارهاتون در انتخاب رمان برای ترجمه

معیارم برای انتخاب ترجمه‌هامون اصولاً این هستش که اون کتابی رو انتخاب می‌کنیم که یه سطح گیرایی داشته باشه، جذابیت داشته باشه، اون سطح کتابه در نگاه اول. اون بار اولی که اون کتابه خونده می‌شه، جذابیت داشته باشه، توش هنر و هیجان و المان های داستانی رعایت شده باشه و علاوه بر اون برای کسایی که دوست دارن که عمیق‌تر بشن نسبت به کتاب‌ها لایه‌های زیرینی هم وجود داشته باشه که بتونند حالا اگر دوست داشتند دوباره و سه‌باره اون کتاب رو بخونند نگاهش بکنند و بتونند درموردش صحبت بکنند و اصولاً اینجوری هستش که من مثلاً وقتی توGoodreads می‌رم مثلاً نقدها رو می‌خونم می‌بینم که بچه ها با همدیگه صحبت می‌کنند. می‌بینم هر کدوم یکی از این لایه‌ها رو پیدا کرده و داره درموردش صحبت می‌کنه و این خیلی قشنگ می‌شه به نظر من و من دوست دارم کتابی رو انتخاب کنم که این خصوصیات رو داشته باشه.

4.      ادبیات نوجوان ترجمه‌ای رو در مقایسه با ادبیات نوجوان تألیفی چطور میبینید

خب  فکر می‌کنم ادبیات نوجوان در جهان خیلی جلوتر باشه نسبت به نسبت به ایران چون ما خیلی به نظرم دیر شروع کردیم. حالا به نسبت دیر شروع کردیم دیر بهش بها  دادیم و به نظرم می‌تونست خیلی بهتر از این باشه. شرایط ما منتها حالا اون بهایی که بهش داده نشد خیلی آدم‌های کمی وارد این عرصه شدند ولی الان به نظر من خیلی بهتر شده هرچند که هنوز به نظرم فاصله‌ی زیادی داریم ولی الان ادبیات نوجوان تألیفی ما واقعاً جذابه. من خیلی از این کتاب‌ها رو که می‌بینم مثلاً مهدی رجبی رو می‌بینم که این کتاب‌ها رو به چه خلاقیت و به چه زیبایی این کتاب‌ها رو تألیف می‌کنه به نظرم واقعاً جذابه ولی به نظرم باز ما به نسبت راهی که اون‌ها رفتن ما اول راهیم و خوشحالم که این راهه حداقل برای ما شروع شده در گذشته اینطوری نبوده این راهه و آینده‌ی خیلی روشنی داره. این از نظر من خیلی جذابه ولی خب قاعدتاً با توجه به این چیزی که گفتم هیچ چیزی جای اون ترجمه رو نمی‌گیره یعنی نمی‌شه که  به یه نقطه‌ای برسیم که بریم تمرکز کنیم روی کتاب‌های تألیفی هم ترجمه باید باشه که اون یه سطح دیگه‌ای از ادبیات نوجوان رو برای نسل جدید به ارمغان میاره و همین که اون تألیفیه باید باشه این خیلی مهمه که این دو تا در کنار همدیگه باشند و بتونه اون تألیفیه رو حالا این ترجمه‌ها حالا این کتاب‌های خارجی که هستش و ترجمه می‌شند اون کتاب خوب خارجی که ترجمه می‌شه بتونه اون سطح تألیفی‌های ما رو هم به خودشون نزدیک‌تر بکنه به نظر من این خیلی مهمه.

5.      نظرتون راجع به ترجمه و ترجمه کردن

و حالا سوال آخری که گفتید درمورد ترجمه و ترجمه کردن چیزی که به ذهن من میاد ترجمه اون کاریه که مثلاً گوگل ترنسلیت انجام می‌ده خیلی ماشینی و خیلی بی‌روح ولی ترجمه کردن نیازه که تو هم با فرهنگ مبدأ آشنا باشی هم با فرهنگ مقصد و بتونی یه تعادلی بین این دو تا برقرار ‌بکنی بتونی اون چیزی که اونجا ارائه شده با اون در حقیقت سبک و سیاق اون‌ها رو بتونی یک کمی به فرهنگ خودت نزدیک‌تر بکنی بتونی یه روحی بهش بدی که همون‌قدر که این‌‌ ور می‌تونه جذاب باشه این‌‌ ور هم جذاب باشه و این روح دادنه  می‌شه اون بخش ترجمه کردن امیدوارم که همه سوال‌ها رو جواب داده باشم خیلی ممنون از وقتی که در اختیار من گذاشتین.